+

ΣΥΜΒΟΛΟ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

Μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εβραϊκής κοινότητας στην Ελλάδα, ο Νίκος Χαννάν Σταυρουλάκης, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών, στις 19 Μαΐου.

Πρωτεργάτης και αναστηλωτής της εβραϊκής συναγωγής Ετζ Χαγίμ στην Παλιά Πόλη των Χανίων, χαρακτήρισε με τη δράση του μια ολόκληρη εποχή για την εβραϊκή κοινότητα στην Κρήτη και όχι μόνο.

Συγγραφέας, ζωγράφος, ερευνητής, αλλά κυρίως άνθρωπος με βαθιά πίστη στον θεό και στον διαθρησκειακό διάλογο, αποτέλεσε σύμβολο του αλληλοσεβασμού στην πόλη των Χανίων, ενώ από το 1999 κατάφερε να δει το δικό του έργο, τη συναγωγή των Χανίων, να αναστηλώνεται και να λειτουργεί.

Οι εμπρησμοί

Η συναγωγή το 2010 έπεσε θύμα διπλής εμπρηστικής επίθεσης (στις 5 και 16 Ιανουαρίου) με αποτέλεσμα να καεί μέρος του κτιρίου αλλά και μεγάλο κομμάτι του σπάνιου αρχείου βιβλίων και έργων τέχνης που διέθετε.

Συνολικά καταστράφηκαν 2.500 βιβλία, ενώ το κόστος των ζημιών ανήλθε σε 200.000 ευρώ. Για την επίθεση συνελήφθησαν, τότε, ένας Ελληνας, δύο Βρετανοί και δύο Αμερικανοί, κάποιοι εξ αυτών εργαζόμενοι σε γειτονικά νυχτερινά καταστήματα στην Παλιά Πόλη των Χανίων.

Μιλώντας εκείνη την εποχή στην «Ελευθεροτυπία» και τον Δημήτρη Αγγελίδη, ο Νίκος Χαννάν Σταυρουλάκης είχε αναφερθεί στα φαινόμενα αντισημιτισμού στα Χανιά εκφράζοντας το παράπονό του για τον τρόπο που αντιμετώπισε την επίθεση η τοπική κοινωνία. Ο ίδιος έλεγε τότε:

«Ο εμπρησμός δεν αφορά μόνο τη συναγωγή. Αφορά όλη την τοπική κοινωνία. Θα μπορούσαν να είχαν αρπάξει φωτιά τα μαγαζιά τους, να είχαν καεί οι ίδιοι. Η συναγωγή είναι μέρος της τοπικής κοινωνίας. Είναι μέρος της οικονομικής ζωής της πόλης. Βγάζουν εκατομμύρια από τους επισκέπτες που έρχονται να τη δουν.

»Τι κάνουν, λοιπόν, στα Χανιά άνθρωποι μ’ αυτά τα μυαλά; Γιατί δουλεύουν σαν κράχτες σε μαγαζιά των Χανίων; Γιατί η πόλη τούς δέχεται κι ανέχεται να συμβαίνουν αυτά εδώ; Η ύπαρξη αυτών των ανθρώπων, οι πράξεις τους, δεν είναι πρόβλημα της συναγωγής, είναι πρόβλημα ολόκληρων των Χανίων».

Στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τον εμπρησμό δεν βρέθηκαν περισσότεροι από 30 άνθρωποι, ενώ και η τοπική εκκλησία αντιμετώπιζε πάντα με στενόμυαλη επιφυλακτικότητα την ύπαρξη της συναγωγής, αλλά και τον ίδιο τον Νίκο Χαννάν Σταυρουλάκη. Σθεναρά κατά της λειτουργίας της συναγωγής είχε ταχθεί και ο τότε νομάρχης, εκλεγμένος με τον Συνασπισμό, Γιώργος Κατσανεβάκης.

Εργο σε όλη την Ελλάδα

Εκτός από τη συναγωγή των Χανίων, ο Σταυρουλάκης ταυτίστηκε με δύο από τα σπουδαιότερα έργα της μεταπολεμικής περιόδου αναβίωσης της εβραϊκής ζωής στην Ελλάδα: το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, του οποίου υπήρξε διευθυντής, και το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης, ως επιστημονικός του συνεργάτης.

Ο ίδιος είχε ταχθεί ανοιχτά κατά του εποικισμού των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ και αυτός ήταν και ο λόγος που το 1967 έφυγε από το Τελ Αβίβ όπου δίδασκε.

Για το σύνολο της δράσης και της αφοσίωσής του στη διατήρηση της Ιστορίας και της πολιτισμικής κληρονομιάς των Ελλήνων Εβραίων, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος (ΚΙΣΕ) είχε βραβεύσει τον Ν. Σταυρουλάκη με το μετάλλιο της 50ετίας της Ανασυγκρότησης του Ελληνικού Εβραϊσμού που του απονεμήθηκε σε ειδική τελετή το 2008.

Σε δήλωσή του, ο πρόεδρος του ΚΙΣΕ, Δαυίδ Σαλτιέλ, τονίζει πως «ο Νίκος άφησε το δυναμικό αποτύπωμά του στην πολιτιστική και πνευματική παραγωγή της σύγχρονης ελληνοεβραϊκής κοινότητας, συμβολή για την οποία έχει την αιώνια αναγνώριση και την ευγνωμοσύνη μας».

(Κεντρική φωτογραφία: Πέθανε σε ηλικία 88 ετών ο Νίκος Χαννάν Σταυρουλάκης, αναστηλωτής της εβραϊκής συναγωγής στα Χανιά. *Κωνσταντίνος Πίττας).

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, στις 29.05.2017