Ενα «κρυφό σχολειό» της κρητικής μουσικής ανοίγει τις πύλες του για έβδομη χρονιά στο κατάφυτο χωριό του Μέρωνα στο Αμάρι Ρεθύμνου.
Το «7ο Μουσικό Διδασκαλείο» ξεκίνησε ήδη τις… εγγραφές και απευθύνεται σε εραστές της κρητικής δημοτικής μουσικής, σε παίκτες παραδοσιακών οργάνων, έμπειρους ή και αρχάριους, και σε λάτρεις των χορών του νησιού.
Σε διάστημα έξι ημερών, από τις 6 έως τις 11 Αυγούστου, το χωριό θα κατακλυστεί από ήχους και χρώματα και καταξιωμένοι μουσικοί θα διδάξουν την τέχνη των λαϊκών οργάνων και των τοπικών χορών.
Τα μαθήματα γίνονται κάτω από τη στέγη του παλιού σχολείου αλλά και υπαίθρια, σε αυλές και πλατείες, κάτω από τα ψηλά δέντρα του χωριού.
Το μουσικό αυτό σχολειό παραμένει όσο μπορεί «κρυφό» από τους πειρασμούς της εμπορεύσιμης… «κρητικοσύνης», που κατακλύζει τα τελευταία χρόνια τα αυτιά των ντόπιων και σε μεγάλο βαθμό εκπροσωπεί το νησί στη δημόσια σφαίρα.
«Ο δικός μας ο δρόμος είναι πιο δύσκολος» λέει στην «Εφ.Συν.» ο γνωστός λυράρης και δάσκαλος στο επάγγελμα, Δημήτρης Σγουρός.
«Το διδασκαλείο υλοποιείται από μια ομάδα ανθρώπων που είμαστε εραστές των παλαιών ήχων της Κρήτης, που προσπαθούμε να μεταδώσουμε στους μαθητές τη διάσταση της έρευνας. Γιατί κι εμείς συνεχίζουμε να ψάχνουμε, δεν τελειώνει ποτέ αυτό. Απώτερος στόχος είναι η διαμόρφωση του προσωπικού ήχου του κάθε μουσικού. Οχι να καταφέρει να μιμηθεί σωστά κάποιον άλλο και να γίνει καρμπόν-αντίγραφό του» λέει ο ίδιος.
«Το μουσικό διδασκαλείο σμιλεύεται από κοινού από τους δασκάλους και τους μαθητές» λέει στην «Εφ.Συν.» ο μουσικός Γιώργος Ζαχαριουδάκης, ο οποίος έχει αναλάβει τη διδασκαλία των πνευστών (ασκομαντούρα, θιαμπόλι κτλ).
«Βιώνουμε ένα γενικότερο πλαίσιο γύρω από την κρητική μουσική και ο Μέρωνας είναι ένα ταιριαστό περιβάλλον γι’ αυτό. Το μάθημα συνεχίζεται και στο καφενείο, σε ένα σημείο όπου συναντιέται μια παρέα και γίνεται μια ζύμωση εκεί ζωντανή.
»Είναι κάτι που με μια λέξη λέμε βιωματικό. Είμαστε ελεύθεροι, όχι μόνο μουσικά, στο ποιες νότες θα παίξουμε, αλλά γενικότερα. Από διαφημίσεις, από εξαναγκασμούς, από φανφάρες. Τα πράγματα έρχονται κάπως ομαλά, φυσικά» προσθέτει ο ίδιος.
Για τον ιδιαίτερο τρόπο που απαιτεί η προσέγγιση του λαϊκού πολιτισμού μιλούν οι δύο χοροδιδάσκαλοι που συμμετέχουν στα εργαστήρια, εκπροσωπώντας τα δύο γεωγραφικά άκρα του νησιού.
«Δεν είναι τόσο τα βήματα του χορού που πρέπει να μάθεις όσο η σχέση και η επικοινωνία του μουσικού με τον χορευτή και αντίστροφα. Αυτό ζητούν κυρίως οι μαθητές στο διδασκαλείο» λέει ο Νίκος Γιακουμάκης από την Κίσσαμο Χανίων.
«Οι σχέσεις των ανθρώπων στην κρητική κοινωνία αλλά και τα χαρακτηριστικά κάθε τόπου αποτυπώνονται κατά κόρον στους χορούς του νησιού» λέει η Κατερίνα Βαγγέλα από την Ιεράπετρα, προσθέτοντας πως κάποτε στην Κρήτη χορεύονταν έως και 20 χοροί και σήμερα, δυστυχώς, μόνο πέντε, κατάσταση που και η ίδια προσπαθεί να αναστρέψει ανασύροντας παλιά χορευτικά βήματα.
Και τοπικές γεύσεις
Στις παράλληλες δράσεις του Μουσικού Διδασκαλείου, η τοπική δημοτική μουσική συνδυάζεται με τα φαγητά και τις γεύσεις της καθημερινότητας που συνόδευαν τα γλέντια και τον χορό.
Την πρώτη μέρα (Κυριακή 6 Αυγούστου) οι δάσκαλοι και οι μαθητές συμμετέχουν στα «Χειρομυλογυρίσματα & Χοντρομαγερέματα» δοκιμάζοντας γεύσεις από τις διατροφικές συνήθειες της περιοχής του Αμαρίου.
Την τελευταία μέρα (Παρασκευή 11 Αυγούστου) διοργανώνεται το καθιερωμένο γλέντι-ξεφάντωμα στο Παλιό Σχολειό με τους δασκάλους και τους μαθητές να συμπράττουν επί σκηνής.
Το πρόγραμμα
Στο φετινό Μουσικό Διδασκαλείο θα πραγματοποιηθούν εργαστήρια λύρας, λαούτου, πνευστών και βιολιού, καθώς και εργαστήριο παραδοσιακών χορών. Αναλυτικά θα διδαχτούν:
Δημήτρης Σγουρός – κρητική λύρα. Μουσική της ανατολικής Κρήτης: κοντυλιές, σκοποί του Ερωτόκριτου, σκοποί της ρίμας (αφηγηματικά τραγούδια), πηδηχτός ανατολικής Κρήτης, παραλλαγή των βασικών μελωδικών μοτίβων (το εργαστήριο απευθύνεται σε λυράρηδες μετρίου επιπέδου και άνω).
Δημήτρης Σιδερής – κρητικό λαούτο. Τεχνικές συνοδείας και σόλο ερμηνείας, ο ρόλος του οργάνου και ο αυτοσχεδιασμός των παραλλαγών. Μουσική ομάδα κρητικού λαούτου (το εργαστήριο θα χωριστεί σε δύο τμήματα, αρχαρίων και προχωρημένων).
Γιώργος Ζαχαριουδάκης – κρητικά πνευστά όργανα. Ερμηνεία κρητικής μουσικής και τεχνικές εκτέλεσης κρητικών πνευστών οργάνων (σφυροθιάμπολο, μαντούρα, διπλομαντούρα, ασκομαντούρα). Θέμα και παραλλαγές στην κρητική μουσική.
Στρατής Σκαράκης – κισσαμίτικο βιολί. Εισαγωγή στο κισσαμίτικο μουσικό ιδίωμα. Γνωριμία με το μουσικό έργο βιολιστών από τις αρχές του 18ου αιώνα έως τα μέσα του 20ού αιώνα. Συρτά, Πεντοζάλι.
Πρακτική άσκηση: εκμάθηση μελωδιών, μουσικό ύφος έκφρασης, μετρική αγωγή σύνδεσης μουσικών – χορευτικών μέτρων (το εργαστήριο απευθύνεται σε βιολιστές, αλλά και σε όλα τα παραδοσιακά όργανα).
Νίκος Γιακουμάκης, Κατερίνα Βαγγέλα – κρητικοί χοροί. «Μη-ν-τη βαροπατείς τη γης», μέρος 2ο: χοροδιδασκαλείο πάνω στα ιδιώματα των άκρων της νήσου (Χανιά – Λασίθι), πέρασμα στην κεντρική Κρήτη. Διερεύνηση της επικοινωνίας μουσικού – χορευτή, με τους δασκάλους μουσικούς και χορευτές (το εργαστήριο θα χωριστεί σε δύο τμήματα, αρχαρίων και προχωρημένων).
Το Μουσικό Διδασκαλείο διοργανώνεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μέρωνα, υπό την αιγίδα του Δήμου Αμαρίου και με τη στήριξη της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου. Διάρκεια από τις 6 έως τις 11 Αυγούστου.
Πληροφορίες για τα μαθήματα, για δηλώσεις συμμετοχής, μετάβαση και διαμονή παρέχονται στο www.meronasmusic.com και στα τηλέφωνα: 6979.625318 και 6946.284785.
