+

ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ «ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ» ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

Με κάθε τρόπο προσπαθεί να επιβάλει την εκποίηση της περιουσίας του Πολυτεχνείου Κρήτης ο απερχόμενος πρύτανης Βασίλης Διγαλάκης, βοηθούμενος από ολόκληρο τον κομματικό μηχανισμό της Ν.Δ. αλλά και τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Οπως αποκαλύπτει σήμερα η «Εφ.Συν.», η επιμονή του πρύτανη στην «ξενοδοχοποίηση» των τριών ιστορικών κτιρίων -της πρώην 5ης Μεραρχίας, των πρώην Φυλακών και των Στρατώνων στον λόφο Καστέλι στα Χανιά- προσκρούει σε ποικίλες νομοθετικές διατάξεις αλλά και στις επιταγές του Συντάγματος.

Ο πρύτανης του Πολυτεχνείου Βασίλης Διγαλάκης. *Εφ.Συν. – Μάριος Διονέλλης

Τον Μάιο κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός που διενήργησε με συνοπτικές διαδικασίες η Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Πολυτεχνείου, εκμισθώνοντας τα κτίρια για 25 χρόνια στη νεοσύστατη BELVEDERE ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΠΕ, ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ. Η συγκεκριμένη εταιρεία διοικείται από άλλη, offshore, εταιρεία στην Κύπρο.

Το μετοχικό κεφάλαιο της Belvedere είναι μόλις 150.000 ευρώ, ποσό μικρότερο ακόμα και από την προκαταβολή των 161.280 ευρώ που συμφώνησε να καταβάλει στο Πολυτεχνείομε την έναρξη των εργασιών στα τρία κτίρια.

Με την πρόταση εκποίησης επιχειρείται ταυτόχρονα το «σπάσιμο» της κατάληψης «Rosa Nera» που λειτουργεί επί 13 χρόνια στο κτίριο της Μεραρχίας, με τον κ. Διγαλάκη να ζητά ήδη ευθέως την επέμβαση των Αρχών για την εκκένωση του κτιρίου.

Από έρευνα της «Εφ.Συν.» στα αρχεία του Ταμείου Εθνικής Αμυνας, από το οποίο αγόρασε το υπουργείο Παιδείας τα επίμαχα κτίρια, αποκαλύπτεται πέραν πάσης αμφιβολίας ο σκοπός της διάθεσης σημαντικών δημόσιων πόρων, που δεν είναι άλλος από την εκπαιδευτική–ακαδημαϊκή τους αξιοποίηση την εποχή που το Πολυτεχνείο έκανε τα πρώτα του βήματα.

Για την αγορά τους δαπανήθηκαν 103 εκατομμύρια δραχμές από τον κρατικό προϋπολογισμό καθώς το υπουργείο Παιδείας θέλησε να δημιουργήσει μια εκπαιδευτική μονάδα και όχι φυσικά να «προικίσει» το Πολυτεχνείο με τουριστικά έσοδα.

Η σχέση του Πολυτεχνείου Κρήτης με τα επίμαχα κτίρια ξεκινά από το 1979, όταν νοικιάζει από το ΤΕΘΑ το κτίριο των πρώην Φυλακών, όπου στεγάστηκαν και τα πρώτα τμήματα του Ιδρύματος. Στο μισθωτήριο εκείνο (με ημερομηνία 2 Αυγούστου 1979) γίνεται σαφής ορισμός της χρήσης του κτιρίου για εκπαιδευτικούς λόγους, ενώ υπάρχει απαγόρευση αλλαγής της συγκεκριμένης χρήσης.

Η γνωμάτευση του ΓΕΣ

Το ΓΕΣ το 1985 γνωματεύει υπέρ της πώλησης και των γειτονικών κτιρίων της Μεραρχίας και των Στρατώνων, αναγνωρίζοντας μάλιστα την άμεση ανάγκη εκκένωσης ενός από τους ορόφους του δεύτερου κτιρίου προκειμένου να μεταφερθούν τα γραφεία της διοίκησης του Πολυτεχνείου.

Αργότερα, το 1985, μετά τις συνεχείς πιέσεις της κοινωνίας των Χανίων για μόνιμη στέγαση του Ιδρύματος, το ΓΕΣ γνωματεύει υπέρ της πώλησης και των γειτονικών κτιρίων της Μεραρχίας και των Στρατώνων, αναγνωρίζοντας μάλιστα την άμεση ανάγκη εκκένωσης ενός από τους ορόφους του δεύτερου κτιρίου προκειμένου να μεταφερθούν τα γραφεία της διοίκησης του Πολυτεχνείου.

Η δημόσια δαπάνη για την αγορά των κτιρίων αποτελεί απαγορευτικό παράγοντα για τη μετέπειτα αξιοποίησή τους σε αλλότριες δράσεις.

Ακόμα και ο ίδιος ο νόμος Διαμαντοπούλου (4009/2011), με τον οποίο συστάθηκαν σε όλα τα πανεπιστήμια οι περίφημες «εταιρείες αξιοποίησης» ως ΝΠΙΔ, κρατούσε τουλάχιστον τα προσχήματα επί του συγκεκριμένου θέματος.

Οπως ορίζεται στο άρθρο 58: «Δεν νοούνται ως “περιουσία” που υπόκειται στην αξιοποίηση και διαχείριση του ΝΠΙΔ τα ακίνητα και κινητά περιουσιακά στοιχεία που χρησιμοποιούνται για τις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και διοικητικές δραστηριότητες του ιδρύματος και αποκτήθηκαν με πόρους προερχόμενους είτε από τον τακτικό προϋπολογισμό είτε από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων».

Στην περίπτωση των κτιρίων του Πολυτεχνείου Κρήτης ισχύουν όλα τα παραπάνω ταυτόχρονα. Και αποκτήθηκαν με πόρους του προϋπολογισμού, και χρησιμοποιήθηκαν για εκπαιδευτικούς και ακαδημαϊκούς σκοπούς. Παρ’ όλα αυτά μετατρέπονται σήμερα σε περιουσία που υπόκειται σε «αξιοποίηση».

Για την «παράκαμψη» του νόμου φαίνεται να ακολουθήθηκε μια μεθοδική στρατηγική από τον πρύτανη από το 2013 που ανέλαβε τα καθήκοντά του.

Από τον επόμενο χρόνο απομακρύνθηκαν από τα κτίρια οι διοικητικές υπηρεσίες του Ιδρύματος και του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) ώστε να μείνουν ελεύθερα προς… «αξιοποίηση», ακυρώνοντας και τον σχεδιασμό που είχε υπάρξει από το 2012 για τη μεταφορά σε αυτά της Σχολής Καλών Τεχνών.

*Φωτογραφία: Γιάννης Αγγελάκης / Αγώνας της Κρήτης

Την ίδια στιγμή «βάθαινε» η σχέση του Ιδρύματος με μεγάλη ξενοδοχειακή επιχείρηση στα Χανιά (Ξενοδοχείο Ambassador’s), η οποία εμφανίζεται ως μέγας χορηγός σε πρόσφατα συνέδρια του Πολυτεχνείου.

Σε προηγούμενο ρεπορτάζ η «Εφ.Συν.» είχε αποκαλύψει πως η Ambassador’s συνδέεται μέσω κυπριακών offshore με την Belvedere ΕΠΕ, στην οποία τελικά εκμισθώθηκαν τα τρία ιστορικά κτίρια.

Η μετακίνηση των εκπαιδευτικών χρήσεων από τα τρία κτίρια συνεπάγεται και την αλλοίωση του σκοπού της δημόσιας δαπάνης, όπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο βουλευτής Χανίων και δικηγόρος Αντώνης Μπαλωμενάκης, τονίζοντας μάλιστα πως η επιχειρούμενη αλλαγή χρήσης προσκρούει ακόμα και στις διατάξεις του Συντάγματος.

«Δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι κατ’ ουσίαν ο χώρος αποκτήθηκε με δωρεά του ελληνικού Δημοσίου προς το νεοσύστατο τότε Πολυτεχνείο. Και μάλιστα δωρεά με κοινωφελή σκοπό: την προαγωγή του εκπαιδευτικού έργου στο οποίο είναι ταγμένο το Ιδρυμα. Εκφράζω ζωηρή αμφιβολία σχετικά με τη νομική δυνατότητα μεταβολής του σκοπού για τον οποίο παραχωρήθηκε ο χώρος της Μεραρχίας και μετατροπής του σε εμπορική επιχείρηση καθώς την απαγορεύει ρητά το άρθρο 109 του Συντάγματος» αναφέρει ο ίδιος.

Ο Αντώνης Μπαλωμενάκης

Η αλλαγή της χρήσης των τριών κτιρίων προσκρούει και στο υπάρχον Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) της πόλης των Χανίων, που επίσης, από το 1988, προβλέπει «οργάνωση εγκαταστάσεων εκπαίδευσης» για τη συγκεκριμένη περιοχή.

Οπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» η διευθύντρια της Πολεοδομίας Χανίων Αλέκα Λακιωτάκη, με μεταγενέστερο νόμο (4178 του 2013) δόθηκε περιθώριο πέντε ετών για την αναθεώρηση των παλαιών ΓΠΣ και κατόπιν οι προβλέψεις τους θα καθίστανται απολύτως δεσμευτικές.

Αυτός προφανώς είναι και ο λόγος που η διοίκηση του Πολυτεχνείου προσπαθεί να επιταχύνει τις εξελίξεις, καθώς μετά το 2018, εφόσον δεν υπάρξει αναθεώρηση του ΓΠΣ, θα απαγορεύεται ρητά και από την Πολεοδομία η μετατροπή των εκπαιδευτικών χρήσεων της εν λόγω περιοχής.

Νομικές ενέργειες

Στο μισθωτήριο (με ημερομηνία 2 Αυγούστου 1979) γίνεται σαφής ορισμός της χρήσης του κτιρίου για εκπαιδευτικούς λόγους, ενώ υπάρχει απαγόρευση αλλαγής της συγκεκριμένης χρήσης.

Το θέμα ενδέχεται να προκαλέσει και νομικές ενέργειες εναντίον της διοίκησης του Πολυτεχνείου. Στα Χανιά συστάθηκε ήδη Πρωτοβουλία Πολιτών για τη Διάσωση των Μνημείων στο Λόφο Καστέλι, η οποία πρότεινε και εναλλακτικές χρήσεις για τα κτίρια, όπως τη στέγαση του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης αλλά και τη λειτουργία μιας μεγάλης βιβλιοθήκης.

Οπως αναφέρει στην «Εφ.Συν.» ο Αντώνης Σκαμνάκης, μέλος της Πρωτοβουλίας και επίκουρος καθηγητής Δημοσιογραφίας στο ΑΠΘ, «πρωτίστως πρέπει να εγκατασταθούν εκπαιδευτικές χρήσεις του Πολυτεχνείου. Εναλλακτικά, μπορούν να υπάρξουν και συμπράξεις για την ήπια εκμετάλλευση των χώρων αυτών, που θα αποφέρουν αντίστοιχα έσοδα στο Πολυτεχνείο χωρίς να μετατραπεί σε ιδιωτική ξενοδοχειακή μονάδα ένας από τους πιο ιστορικούς χώρους των Χανίων και όλης της Κρήτης».

Ο Αντώνης Σκαμνάκης

Την αντίθεσή του στους σχεδιασμούς του πρύτανη εκφράζει και ο επίτιμος έφορος Αρχαιοτήτων Χανίων Μιχάλης Ανδριανάκης, ένας από τους ανθρώπους που γνωρίζουν εξ αντικειμένου τη μακρά ιστορία των τριών κτιρίων.

«Είναι γνωστό το πώς απέκτησε το Πολυτεχνείο τα κτίρια αυτά. Τόσο για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών δράσεων και τη σύνδεση του Πολυτεχνείου με την πόλη των Χανίων όσο και για την προστασία τους λόγω της ιστορικής τους αξίας. Απορώ πώς θα επιτραπεί μια τόσο μεγάλη αλλαγή σε κτίρια πρώτου βαθμού προστασίας», αναφέρει ο ίδιος, μιλώντας στην «Εφ.Συν.».

Ο Μιχάλης Ανδριανάκης

Θυελλώδεις είναι οι αντιδράσεις και στα όργανα του Πολυτεχνείου. Στην τελευταία γενική συνέλευση της Εταιρείας Αξιοποίησης (την Παρασκευή 4/8) τρεις από τους κοσμήτορες αποχώρησαν διαμαρτυρόμενοι για τις ακολουθούμενες διαδικασίες.

Την ίδια στάση κράτησε και ο εκπρόσωπος των διοικητικών υπαλλήλων του Πολυτεχνείου, ενώ απών επέλεξε να είναι ο πρώην πρύτανης Ιωάννης Φίλης, έχοντας εκφράσει ήδη ανοιχτά τη διαφωνία του με τις επιλογές της παρούσας διοίκησης.

Η γενική συνέλευση έληξε με ψηφοφορία για το θέμα, στην οποία ψήφισαν μόλις 9 από τα 17 μέλη. Υπέρ των χειρισμών του πρύτανη τάχθηκαν 7 μέλη ενώ δύο ψήφισαν λευκό.

Ωστόσο, σε ανακοίνωση που εξεδόθη από την Πρυτανεία αναφέρεται ότι «επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά πως η μεγάλη πλειοψηφία εμμένει στην αξιοποίηση των 3 κτιρίων του Καστελίου».

Στην ίδια ανακοίνωση, μάλιστα, ο πρύτανης «οπλισμένος» με τις 7 από τις 17 ψήφους των μελών της γενικής συνέλευσης προχώρησε και σε… μαθήματα δημοκρατίας αναφέροντας πως «στα συλλογικά όργανα, όπως και στις δημοκρατίες, είναι θεμιτό να υπάρχουν πλειοψηφίες και μειοψηφίες. Ομως, οι αποφάσεις που λαμβάνονται από την πλειοψηφία πρέπει να γίνονται σεβαστές απ’ όλους».

«Είναι η αντίληψη που έχει για τις συλλογικές διαδικασίες η σημερινή διοίκηση του Πολυτεχνείου», λέει στην «Εφ.Συν.» ο κοσμήτορας της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

Ο Μανώλης Μανούτσογλου

(ένας εκ των τεσσάρων μελών που αποχώρησαν καταγγέλλοντας ως παράνομη τη διαδικασία).

 

«Οι νόμιμες αποφάσεις στη δημοκρατία γίνονται δεκτές. Τις παράνομες όμως, οι πλατιές ετυμηγορίες τις αψηφούν, ώστε να περιορίσουν το κακό που αυτές μπορεί να προκαλέσουν. Η μεγάλη και πραγματική πλειοψηφία της ακαδημαϊκής κοινότητας θα αντιστρέψει τις αποφάσεις αυτές», επισημαίνει ο κ. Μανούτσογλου.

Πολιτική κόντρα

Το θέμα του Πολυτεχνείου Κρήτης αποκτά και εξόχως πολιτική διάσταση, ειδικά μετά τη συστράτευση όλης της Ν.Δ. πίσω από τον πρύτανη, τον οποίο οι πληροφορίες φέρουν έτοιμο να ενταχθεί στα ψηφοδέλτια του κόμματος στις επόμενες εκλογές.

Για το θέμα έκανε δύο φορές δημόσια παρέμβαση ο Κυριάκος Μητσοτάκης (στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και με άρθρο του στην «Καθημερινή») δείχνοντας είτε να μη γνωρίζει είτε (ακόμα χειρότερα) να παραβλέπει τις νομικές και συνταγματικές αποκλίσεις που περιγράφονται πιο πάνω.

Τη γαλάζια «πανστρατιά» για το θέμα συμπληρώνουν, σε διάστημα δύο μηνών, δύο ερωτήσεις στη Βουλή, μία έκτακτη συνέντευξη Τύπου από τον Θ. Φορτσάκη στα Χανιά, κοινή ανακοίνωση υπέρ της «ξενοδοχοποίησης» από τις τέσσερις ΝΟΔΕ της Κρήτης και αντίστοιχου περιεχομένου παρέμβαση της ΟΝΝΕΔ Χανίων.

Από την άλλη πλευρά, θέση εκ μέρους των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στα Χανιά παίρνει μέσω της «Εφ.Συν.» ο Αντώνης Μπαλωμενάκης:

«Θεωρώ αδιανόητο το ότι λήφθηκε μια τόσο σημαντική απόφαση για τη φυσιογνωμία της ιστορικής πόλης μας χωρίς δημόσιο διάλογο. Και, δυστυχώς, όχι από έναν ιδιώτη επιχειρηματία, αλλά από τη διεύθυνση ενός Ιδρύματος που φιλοδοξεί να εντάσσεται οργανικά στη ζωή αυτής της πόλης. Η απερχόμενη διοίκηση του Πολυτεχνείου Κρήτης ανέλαβε σημαντική ευθύνη. Τα ιδιωτικά του θέματα μπορεί κάποιος να τα ρυθμίζει όπως θέλει, μέσα στα πλαίσια του νόμου. Τη δημόσια περιουσία, ασφαλώς όχι!» λέει ο ίδιος.

Η θητεία του πρύτανη τυπικά λήγει στις 31 Αυγούστου, ωστόσο με απόφαση του υπουργείου Παιδείας δόθηκε παράταση της θητείας του έως τις 30 Νοεμβρίου. Με αυτά τα δεδομένα βρίσκεται σε εξέλιξη ένας ιδιότυπος «αγώνας δρόμου» από τον κ. Διγαλάκη με σκοπό να προλάβει να υλοποιήσει το σχέδιο εκποίησης και να εξαργυρώσει πολιτικά τόσο την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων στον χώρο των πανεπιστημίων όσο και το ενδεχόμενο σπάσιμο της κατάληψης «Rosa Nera».

Ολα αυτά, αν δεν τον προλάβουν οι νομικές, ακαδημαϊκές και κοινωνικές αντιδράσεις που έχει εγείρει η ακολουθούμενη τακτική του.

Αντιδράσεις

■ Αντώνης Μπαλωμενάκης, βουλευτής Χανίων ΣΥΡΙΖΑ και δικηγόρος

«Η επιχειρούμενη αλλαγή χρήσης προσκρούει ακόμη και στις διατάξεις του Συντάγματος»

■ Αντώνης Σκαμνάκης, μέλος της Πρωτοβουλίας και επίκουρος καθηγητής Δημοσιογραφίας στο ΑΠΘ

«Πρωτίστως πρέπει να εγκατασταθούν εκπαιδευτικές χρήσεις του Πολυτεχνείου. Εναλλακτικά, μπορούν να υπάρξουν και συμπράξεις για την ήπια εκμετάλλευση των χώρων αυτών, που θα αποφέρουν αντίστοιχα έσοδα στο Πολυτεχνείο χωρίς να μετατραπεί σε ιδιωτική ξενοδοχειακή μονάδα ένας από τους πιο ιστορικούς χώρους των Χανίων και όλης της Κρήτης»

■ Μιχάλης Ανδριανάκης, επίτιμος έφορος Αρχαιοτήτων Χανίων

«Είναι γνωστό το πώς απέκτησε το Πολυτεχνείο τα κτίρια αυτά. Τόσο για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών δράσεων και τη σύνδεση του Πολυτεχνείου με την πόλη των Χανίων όσο και για την προστασία τους λόγω της ιστορικής τους αξίας. Απορώ πώς θα επιτραπεί μια τόσο μεγάλη αλλαγή σε κτίρια πρώτου βαθμού προστασίας»

■ Μανώλης Μανούτσογλου, κοσμήτορας της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

«Οι νόμιμες αποφάσεις στη δημοκρατία γίνονται δεκτές. Τις παράνομες όμως, οι πλατιές ετυμηγορίες τις αψηφούν, ώστε να περιορίσουν το κακό που αυτές μπορεί να προκαλέσουν. Η μεγάλη και πραγματική πλειοψηφία της ακαδημαϊκής κοινότητας θα αντιστρέψει τις αποφάσεις αυτές»

(Κεντρική φωτογραφία: Εκθετη η Ν.Δ. και ο Κυριάκος Μητσοτάκης για την αναφανδόν στήριξη στα σχέδια του πρύτανη).

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, στις 10.08.2017