Ολική επαναφορά με προπύργιο την Κρήτη ονειρεύονται στο ΠΑΣΟΚ μετά την επικράτηση σε Ηράκλειο και Λασίθι για πρώτη φορά από το μακρινό 2012. ● Ωστόσο το κύριο στοιχείο δεν είναι η άνοδος του ΠΑΣΟΚ όσο η ραγδαία πτώση της Ν.Δ. στην ανατολική Κρήτη.
Πέρασαν 12 χρόνια για να εμφανιστεί ξανά το πράσινο χρώμα στον εκλογικό χάρτη και στο επιτελείο του Νίκου Ανδρουλάκη έχουν λόγο να πανηγυρίζουν. Ηταν στις εκλογές του Μαΐου του 2012, όταν είχαμε μπει για τα καλά στα μνημόνια και ο εκλογικός χάρτης είχε ακόμα μερικά πράσινα ψήγματα σε τρεις νομούς της Κρήτης (Ηράκλειο, Ρέθυμνο, Λασίθι) και στη Ροδόπη. Εναν μήνα μετά το πράσινο εξαφανίστηκε οριστικά από τον χάρτη, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε αξιωματική αντιπολίτευση.
Μετά από 12 χρόνια και μόνο που προχθές το βράδυ «πρασίνισαν» δύο νομοί ήταν αρκετό για να πανηγυρίζουν σε Ηράκλειο και Λασίθι (και οι δύο περιοχές καταγωγής του Νίκου Ανδρουλάκη) με κάμποσα στελέχη του κόμματος να φαντασιώνονται «ολική επαναφορά» και αντίστροφη πορεία επαναχρωματισμού όλης της χώρας, η οποία φυσικά θα ξεκινήσει από το… «Μεγάλο Κάστρο». «Η Κρήτη ξαναβάφεται πράσινη και θα βάψει όλη την Ελλάδα» έλεγαν το βράδυ των εκλογών στελέχη του ΠΑΣΟΚ σε πηγαδάκια και τηλεοπτικά πάνελ.
Σε απόλυτους αριθμούς βέβαια στους δύο «πράσινους» νομούς, περισσότερο εντυπωσιακή είναι η πτώση της Ν.Δ. παρά η άνοδος του ΠΑΣΟΚ, που ήταν ήδη από τον Ιούνιο του ’23 στη δεύτερη θέση. Μείον 11 μονάδες στο Ηράκλειο και μείον 13 στο Λασίθι είναι οι απώλειες για τη Ν.Δ. μέσα σε μόνο έναν χρόνο, με το ΠΑΣΟΚ να κερδίζει μόνο 3,5% και 4% αντίστοιχα που όμως ήταν αρκετά για να το φέρουν στην πρώτη θέση, ενώ μαζί με το Ρέθυμνο ήταν τα τρία καλύτερα ποσοστά που κατέγραψε το κόμμα πανελλαδικά. Σε αυτούς τους τρεις νομούς ήταν και κάπως μικρότερη η αποχή (περίπου 54% έναντι του 59% πανελλαδικά).
Πάντως το… γαλαζοπράσινο του εκλογικού χάρτη της Κρήτης ταιριάζει απόλυτα και με το πολιτικό περιβάλλον στο νησί. Η «συγκυβέρνηση» Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ στην Περιφέρεια Κρήτης έχει εδραιώσει την αίσθηση όμορων πολιτικών χώρων, ενώ η ανύπαρκτη συμμετοχή των Κρητικών αγροτών στις μεγάλες κινητοποιήσεις του περασμένου Φεβρουαρίου έστειλε το σήμα ότι στο νησί είναι «όλα υπό έλεγχο», με τα στελέχη ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. να βρίσκονται σε αρμονική συνύπαρξη και στο αγροτοσυνδικαλιστικό κίνημα. Ωστόσο θέματα όπως οι ανοιχτές πληγές του Αρκαλοχωρίου, η αργοπορία στην κατασκευή του ΒΟΑΚ, που ήταν και κομβική δέσμευση του Κ. Μητσοτάκη, αλλά και το πιο «χαλαρό» κλίμα έστειλαν ψηφοφόρους της Ν.Δ. στα πιο δεξιά διαμερίσματα της «πολυκατοικίας», αφήνοντας χώρο στο ΠΑΣΟΚ να έρθει στην επιφάνεια.
Τα ονοματα
Ρόλο φυσικά έπαιξαν και τα βαριά ονόματα καθώς σε επίπεδο στελεχών το ΠΑΣΟΚ έπαιξε με πιο δυνατά χαρτιά από τη Ν.Δ.: ο υιός Καρχιμάκης στο Λασίθι (που κατετάγη 5ος πανελλαδικά, δείχνοντας πως το όνομα του πατέρα του μετρά ακόμα στον παραδοσιακό χώρο του ΠΑΣΟΚ), ο πρώην δήμαρχος Ηρακλείου Γιάννης Κουράκης, που παρά την ακριβοπληρωμένη καμπάνια δεν πλασαρίστηκε όσο καλά θα περίμενε (14ος), αλλά και ο Μιχάλης Αεράκης (ο παπα-Μιχάλης του «Σασμού») από τα Χανιά ήταν επιλογές που έφεραν ψήφους στο «πράσινο» κομματικό σακούλι. Αντίθετα, από τη Ν.Δ. ο μόνος Κρητικός «κράχτης» στο ψηφοδέλτιο ήταν ο επανεκλεγείς Μανώλης Κεφαλογιάννης, χωρίς άλλη δυνατή παρουσία από το νησί.
Απώλειες είχε και ο ΣΥΡΙΖΑ (-6% στο Ρέθυμνο και -4% στο Ηράκλειο), ενώ στα Χανιά φαίνεται να κράτησε δυνάμεις η υποψηφιότητα του ξαδέρφου του προέδρου, Βασίλη Κασσελάκη, ο οποίος βγήκε 6ος πανελλαδικά.
Στο νησί έκαναν ξανά την εμφάνισή τους οι πιο δεξιές αποχρώσεις του πολιτικού σκηνικού με την Ελληνική Λύση να φτάνει το 6% αλλά και το κόμμα της Λατινοπούλου να περνάει το όριο του 3% σε όλους τους νομούς, ενώ και η Νίκη είχε μικρά κέρδη ειδικά σε Ρέθυμνο και Χανιά. Στους κερδισμένους (και) στην Κρήτη συγκαταλέγεται το ΚΚΕ, αυξάνοντας τη δύναμή του από δύο μονάδες σε Ηράκλειο και Λασίθι και από μία σε Ρέθυμνο και Χανιά.
Απογοητευτική, τέλος, ήταν η παρουσία της Νέας Αριστεράς στην Κρήτη, με εξαίρεση τα Χανιά όπου πέρασε τον πήχη του 3% λόγω της συμμετοχής του Γιώργου Σταθάκη αλλά και της συγγραφέως Μάρως Δούκα στο ψηφοδέλτιο. Στο Ρέθυμνο λόγω του Ανδρέα Ξανθού, που συμμετείχε στην προεκλογική εκστρατεία, το ποσοστό έφτασε στο 2,47, ενώ στην ανατολική Κρήτη (Ηράκλειο, Λασίθι) το ποσοστό είχε μπροστά τη μονάδα (1,9% και 1,5% αντίστοιχα).
