+

«ΚΑΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙ, ΕΙΝΑΙ ΚΕΡΔΟΣ»

Την τεράστια δουλειά που μπορεί και πρέπει να γίνει στα σχολεία για την κατανόηση του προσφυγικού ζητήματος ανέδειξε η παρουσίαση στην Κρήτη του πρωτότυπου εκπαιδευτικού προγράμματος με τον τίτλο «Προσφυγο-ποίηση». 

Εμπνευστές του προγράμματος είναι ο Αντώνης Κουντούρης, καθηγητής στο ελληνικό Γυμνάσιο του Βούπερταλ, όπου ήδη εφαρμόζεται το πρόγραμμα από τον ίδιο, αλλά και ο αδελφός του, ο «δικός μας» Μιχάλης Κουντούρης, βραβευμένος γελοιογράφος της «Εφ.Συν.» και του περιοδικού «Σχεδία».

Βασικό «εργαλείο» του προγράμματος είναι το βιβλίο που υπογράφουν οι δύο τους με κείμενα και σκίτσα σχετικά με τους πρόσφυγες.

Το βιβλίο θα μπορούσε να είναι και σχολικό εγχειρίδιο, ενώ συνοδεύεται και από έναν οδηγό για την αξιοποίηση του υλικού από τους καθηγητές.

Το βιβλίο μιλά για το προσφυγικό «με τη γλώσσα της ποίησης και την ανατροπή της γελοιογραφίας», όπως είναι και ο πλήρης τίτλος του εκπαιδευτικού προγράμματος. Ή, καλύτερα, βάζει με έντεχνο τρόπο τα ίδια τα παιδιά να μιλήσουν για το θέμα προσπαθώντας να εξηγήσουν τις γελοιογραφίες.

«Και ένα παιδί να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει, και ένα παιδί να προσπαθήσει να ανακαλύψει τι σημαίνει κάθε σκίτσο είναι κέρδος» είπαν και οι δύο, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα αρχικά στο Ρέθυμνο και κατόπιν στο Ηράκλειο. Και δεν άργησαν να έρθουν τα παραδείγματα από εκπαιδευτικούς που βιώνουν τη σχολική καθημερινότητα στην Κρήτη.

«Ενα παιδάκι μόλις 5 χρόνων σε συζήτηση για τους μετανάστες είπε στην τάξη μια μαντινάδα που με σόκαρε», ανέφερε μια νηπιαγωγός«Στο 4×4 θα βάλω δυναμίτη, να το γεμίσω Αλβανούς να καθαρίσει η Κρήτη», απήγγειλε μέσα στην τάξη, όπως είπε η νηπιαγωγός, δηλώνοντας σοκαρισμένη όχι τόσο από την αθλιότητα του στίχου όσο από την αθωότητα του παιδιού που τη μετέφερε.

«Μα για ποιον λες σε αυτή τη μαντινάδα, για τον φίλο σου στο δίπλα θρανίο, που είναι από την Αλβανία και παίζετε μαζί στο διάλειμμα;», ρώτησε η νηπιαγωγός. «Οχι για τον φίλο μου, για τους Αλβανούς γενικά», αποκρίθηκε ο μικρός.

Ισως σταδιακά κάτι να αλλάξει. Ισως με την αφαιρετική γλώσσα και τη συγκίνηση της ποίησης, καθώς και με την ανατρεπτική τέχνη και τη λεπτή ειρωνεία της γελοιογραφίας κάτι να μπορεί να αλλάξει. Να κάνουμε τα παιδιά να αναρωτηθούν έστω κάτι, κάτι να καταλάβουν από την πραγματικότητα της προσφυγιάς, που πιθανώς έζησαν και οι δικοί τους πρόγονοι.

Αντίστροφα παραδείγματα εξάλλου είχε να επιδείξει ο Αντώνης Κουντούρης από το Γυμνάσιο του Βούπερταλ.

Στην αρχή τα παιδιά στην ερώτηση τι φέρνουν μαζί τους οι πρόσφυγες απαντούσαν «αρρώστιες», σήμερα απαντούν «την ελπίδα και την αγωνία τους για καλύτερη ζωή», είπε, περιγράφοντας τη μέχρι τώρα εμπειρία του προγράμματος.

Εντονο ενδιαφέρον

Στο Ρέθυμνο η παρουσίαση του προγράμματος οργανώθηκε από την τοπική ΕΛΜΕ και τις διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και ήδη αρκετοί καθηγητές δήλωσαν διατεθειμένοι να το εντάξουν στις ώρες ελεύθερης επιλογής. Στο Ηράκλειο την παρουσίαση διοργάνωσε το κοινωνικό Ιατρείο/Φαρμακείο Ηρακλείου στο πλαίσιο του ευρύτερου διαλόγου για το προσφυγικό ζήτημα.

Εκτός από κείμενα του Αντώνη Κουντούρη, στο βιβλίο περιλαμβάνονται αποσπάσματα κειμένων και ποιημάτων Ελλήνων και ξένων λογοτεχνών, του Μπόρχες, του Μπρεχτ, του Λειβαδίτη, του Γκάτσου, αλλά και στίχοι από τις Τρωάδες του Ευριπίδη ή ακόμη και από τραγούδια του Θανάση Παπακωνσταντίνου και του Παύλου Σιδηρόπουλου, μέχρι και περικοπές του Ευαγγελίου.

Ολα προσανατολισμένα στον ίδιο σκοπό, να δώσουν αφορμή για συζήτηση στην τάξη σχετικά με τη ζωή των προσφύγων.

Το βιβλίο έχει εκδοθεί από την Edu-Cartoon, την κολεκτίβα καλλιτεχνών και εκπαιδευτικών για την εισαγωγή της γελοιογραφίας στην εκπαίδευση.

(Κεντρική φωτογραφία: Εκτός από κείμενα του Αντ. Κουντούρη, στο βιβλίο περιλαμβάνονται αποσπάσματα κειμένων και ποιημάτων Ελλήνων και ξένων λογοτεχνών, αλλά και στίχοι από τις Τρωάδες του Ευριπίδη ή ακόμη και από τραγούδια των Θανάση Παπακωνσταντίνου και Παύλου Σιδηρόπουλου).

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, στις 13.03.2018